Modern tarzda Judo 19. yüzyılda eski bir savaş sanatı olan jujutsu odonemlerde gerilemekteydi ancak yine bu sporu baz alan Prof. Jigoro Kano tarafından geliştirilmiştir.
Judo’da amaç sadece kavgayı kazanmak değil fakat aynı zamanda kişinin vücut ve ruhunu da eğitmektir. Kelime anlamı olarak judo “nazik yol” dur. Yumuşaklık sertliğin önüne geçer, ve teknik güçten daha önemlidir.
Jigaro KANO bu gerileyen sanatlar için niçin ve nasil ilgilendi ?
Bu esnada Kano Tokyo Emperial Üniversitesinde ve 18 yasindaydi. Güçlü fizigi olmayan bu centilmen , gururlu ve mütevazi bir yapiya sahipti. Bütün alanlarda fiziki ve zihni olarak kuvvetli ve güçlü olmak arzusundaydi. JUI-JUTSU hakkinda küçük bir adamin bir her külü dahi yenebilecegi fikrini duydugu vakit, zihninde hemen bu sporu ögrenmek arzusu olustu. Bununla birlikte o zaman ki sosyal sartlarda uygun bir ögretmen bulmak zordu. Sonunda Teinesuke YAGI diye biriyle karsilasti, bu egitmen KANO’ya JUI-JUTSU’nun temelini ögretti. Daha sonra Tenshin Shinyo okulunda Hachinesuke FUKUDA ve Masatomo ISO ile beraber çalisti. Bu zaman zarfinda bu iki okulun sistemini kavradi. 1882 yilinda kendi okulunu kurdu ve ismine KODOKAN dedi .Bu okulda kendi egzersizlerini ögretmeye basladi. Bu siralarda 23 yasinda idi ve Gakushuin okulunda yani asilzadeler okulunda idi. Bu okul onu tatmin etmiyordu, onun karakteri enerji dolu idi ve kendi egzersizini düzeltmek için yeni okullar arastirdi. Bu arastirmalar esnasinda Densholar da ki çalismalarinda ve ünlü okullari ziyaretinde önemli bilgiler elde etti. Sonra da KANO simdiye kadar JUI-JUTSU alaninda bilinmeyen
JUI-JUTSU’ dan JUDO’ ya kadar ki süreç KANO tarafindan 1898 yilindaki derslerinde talebelerine anlatti (ders olarak verildi.) KANO , JUI-JUTSU çalisirken bunun ona enteresan gelmedigini söyler, bundan dolayi çok etkilendigini bildirir. Fakat KANO onu düzeltmek ve ona bazi açilar kazandirmak gerektigine inaniyordu. Çünkü bu eski sitil gelistirilmemisti ve tasarlanmamisti ( beden egitimi ve ahlaksal , zihinsel çalisma için ) JUI-JUTSU sadece kazanmaya yönelir bir oyundu tesadüfü seyler ve sekilsel yararlar vardi. Yani zihinsel ve kültürel , ahlaki degerlerden yoksundu. Diger taraftan bilinir ki JUI-JUTSU okullarinda herkes JUI-JUTSU bilgisine ve etkisine sahipti
KANO , JUI-JUTSU’ ya basladiginda JUI-JUTSU’ nun müdafaaya yönelik gelistirilmesini düsünüyordu. Çesitli okullarda ögrendiklerinin iyi noktalarini alarak ve onlara kendi icada ve degerlerini de ekleyerek teoriyle yeni bir sistem olusturdu. Bu sistem düsünsel ve fiziksel çalismak içindi .KANO yarisma sporlari için en iyi olan sporu olusturdu ve ona KODOKAN JUDO dedi.
KANO söyle der ; Niçin JUI-JUTSU yerine JUDO dedim .? ve açiklar çünkü ben basitçe JUI-JUTSU ögretmedim, süphesiz JUI-JUTSU ögrettim fakat o “ DO “ ya dalyaliydi ki bu özel dertlerden kurtulma iyi karakter ve sahsiyet bulmak için bir yol , bir prensipti. Bu günlerde halk JUI-JUTSU’ ya JUDO diyor. Fakat ben JUDO’ mu ögretmeye baslamadan önce bu terim (JIKISHIN ) okulu tarafindan kullaniliyordu. Diger okullar arasinda bu terim çok az kullanildi. Bu az kullanilan terimi seçmemin amaci, kendi okulumu diger JUI-JUTSU okullarindan ayirmamdi. Bu ismi tamamen adapta etmemin nedeni sudur. Ögrettigim KODOKAN JUDO eski JUI-JUTSU ile mukayese edilmistir. Daha genis amaçla ve farkli tekniklerle kullanilmistir. Bundan dolayi ona yeni bir isim vermek mecburiyetinde kaldim. Fakat bütün bunlardan sonra genellikle bütün ögrendiklerim eski hocalarima dayali oldugu için ona tamamen yeni bir isim vermekten kaçindim.
JUI-JUTSU teriminden kaçinmamin iki nedeni vardi .Bunlardan bir tanesi JUI-JUTSU okullarinda siddete hosgörü vardi, atma kol ve bacak çevirmelerinde tehlikeli teknikler vardi. Bu görünen nedenlerden dolayi bir çok kisi JUI-JUTSU’ nun zararli olduguna inaniyordu. Bir egzersiz esnasinda denetim yetersizdi. Hocalar ve egiticiler talebeleri zevkle firlatiyorlardi. JUI-JUTSU genç insanlarin kavgasi olarak görülüyordu, yani hakir görülüyordu.
JUDO’ nun tehlikeli bir spor olmadigini göstermek istedim. Kisiler gereksiz yere sakatlanmayacaklardi. Bütün bunlar dan dolayi JUI-JUTSU bazi kisiler tarafindan tamimiyle farkli, olarak görülmege baslandi. Ikinci neden ben JUDO’ yu ögretmeye basladigim zaman JUI-JUTSU itibarsiz ve kötü söhrete düsmüstü, JUI-JUTSU’ nun üst kademesindeki hocalar JUI-JUTSU’ yu çikarlari için kullanmaya baslamisti. Bu kötü istenmeyen nedenler beni JUI-JUTSU teriminden sakinmami gerektirdi. Onun yerine JUDO terimini kabul ettim. O zamanlar Jikishin okulu da JUDO terimini kullaniyordu, ben JUDO terimini bu okuldan ayirt etmek için KODOKAN JUDO dedim, bu ondan biraz daha uzundu.
KODOKAN JUDO’ nun baslangicinin ana hatlari Prof.Jigoro KANO JUDO’ yu ilk kurdugu zaman onun dojo , egzersiz salonunda 12 tane minderi ( Tatami ) vardi 12 x 18 m karelik bir alan. KANO’ nun o sene sadece 9 ögrencisi vardi. Bu gün KODOKAN da binin üstünde tatami ve ögrenci adedi kadi , erkek ve müsabik olarak mil iyonlarca adettir.
Simdiki zamanda uluslararasi JUDO Federasyonu KANO’ nun oglunu KODOKAN’ in baskani olarak kabul etmistir. Geçmise baktigimiz zaman kalbimiz kuvvetli duygularla dolar, Birçok hikayeler ve sözler KANO’ nun gögüs gerdigi güçlükler ve JUDO’ yu kurarken karsilastigi zorluklar karsisindaki güçlükler karsisindaki güçlü ve yapici kisiliginden bahseder. Bütün güçlüklerin üstesinden gelen KANO küçük bedenine ve gençligine ragmen Hizla ilerledi ve gelisme kaydetti. Bir kaç yil genis halk kütlesi tarafindan tanindi ve kabul edildi. Sonunda KANO bu alanda tam bir lider olarak kabul edildi 1886. Bu zamanlarda memleketin sosyal durumu bir durgunluk içinde idi, eski JUI-JUTSU okullari bir gerileme içinde idi. TOKYO kentinin polis akademisi görevlerinden dolayi hareketli egilimlerle ilgilendi. JUI-JUTSU’ nun yeniden diriltilmesi için aktif faaliyetlerde bulundular. (Kendjutsu ) olarak Yeni KODOKAN halkin egiliminin merkezi idi , yani halkin gözünde popülerdi.
Herkes onun ilkelerini ,sloganlarini ve ideallerini taktir ediyorlardi. Fakat onun savas alanindaki kullanimina süphe ile bakildi. Hatta eski JUI-JUTSU egitmenleri tarafindan horlandi, kötülendi ve küçümsendi. Bunlardan bir tanesi Hikosuke TATSUKA idi ve onun çok izleyenleri vardi. Dogal olarak TATSUKA okulu ile KODOKAN arasinda bir rekabet basladi. 1886 yilinda Metropoliten polis sefinin kontrolü altinda bir turnuva düzenlendi.
Bu kesin bir savas idi, yenilgi KODOKAN için ölüm olacakti. Fakat bu turnuva için her okul en seçkin 15 adamini gönderdi. KODOKAN iki maç hariç bütün maçlari kazandi. Bu muhtesem zafer KODOKAN JUDO olarak JUI-JUTSU okullarinin üstünde bir yere geldi ve üstünlügünü kurdu. Sadece prensip olarak degil ayni zamanda teknik olarak ta üstünlügünü kabul ettirdi.
KODOKAN JUDO’ nun teknik formülleri 1887’lerde tamamlandi. Tablo 1922’lerde mükemmel bir hale getirildi. Bu yilda KODOKAN kültür toplumu ve egitim cemiyeti kuruldu ve sosyal hareketler basladi.
Judoda Kullanılan Teknikler
Judoda kullanılan başlıca iki teknik (waza) nagewaza (atma tekniği) ve katamewazadır ( yakalama tekniği).Yarışmalarda ki en son değişikliklere göre yarışma süreleri büyükler için 5 dakika, gençler için 4 dakika ve küçükler için 3 dakikadır.
Puanlama
Ippon - Tam Puan ( 10 Puan )- Maçın Sonu. Rakibi tam sırt üstü düşüren iyi bir atışla veya rakibi yerde sırt üstü 25 saniye tutarak veya maçın herhangi bir anında rakibin pes etmesiyle (özellikle kırış veya boğuş durumunda) veya iki waza-ari puanı alarak kazanılabilir.
Waza-ari - Yedi ( 7 ) Puan. Rakibi tam sırt üstü düşürmeyen (veya düşüşü etkili olmayan) bir atışla veya rakibi yerde sırt üstü 20-24 saniye tutarak kazanılabilir.
Yuko - Yarım ( 5 ) Puan. Rakibi tam sırt üstü düşürmeyen (veya yan düşüren) bir atışla veya rakibi yerde sırt üstü 15-19 saniye tutarak kazanılabilir. Sonsuz Alınan Yukolar Waza-ari olarak toplanmaz.
Koka - Üç ( 3 ) Puan. Rakibi kalçasının veya Omuzunun üstüne düşüren bir atişla veya rakibi yerde sırt üstü 10-14 saniye tutarak kazanılabilir. Sonsuz Kokalar Yuko olarak toplanmaz.
Bir Yuko herhangi bir sayıda Kokadan daha üstündür.
Bir Waza-ari herhangi bir sayıda Yukodan daha üstündür.
Sadece 2 Waza-ari puanları toplanarak İppon kazanılabilir.
Ceza Puanları
Shido 1. Ceza = Koka Puanına Eşit
Shido 2. Ceza = Yuko Puanına Eşit
Shido 3. Ceza = Waza Ari Puanına Eşit
Hansoku Make = Diskalifiye ( 4. Ceza )
Yukarıda Belirtilen Cezaların Karsılıgı Aynı Zamanda Puandır
Cezayı Alan Sporcu Aldıgı Her Bir Ceza Karsılıgı Rakibine
Puan Kazandırır
JUI-JUTSU’ dan JUDO’ ya kadar ki süreç KANO tarafindan 1898 yilindaki derslerinde talebelerine anlatti (ders olarak verildi.) KANO , JUI-JUTSU çalisirken bunun ona enteresan gelmedigini söyler, bundan dolayi çok etkilendigini bildirir. Fakat KANO onu düzeltmek ve ona bazi açilar kazandirmak gerektigine inaniyordu. Çünkü bu eski sitil gelistirilmemisti ve tasarlanmamisti ( beden egitimi ve ahlaksal , zihinsel çalisma için ) JUI-JUTSU sadece kazanmaya yönelir bir oyundu tesadüfü seyler ve sekilsel yararlar vardi. Yani zihinsel ve kültürel , ahlaki degerlerden yoksundu. Diger taraftan bilinir ki JUI-JUTSU okullarinda herkes JUI-JUTSU bilgisine ve etkisine sahipti
KANO , JUI-JUTSU’ ya basladiginda JUI-JUTSU’ nun müdafaaya yönelik gelistirilmesini düsünüyordu. Çesitli okullarda ögrendiklerinin iyi noktalarini alarak ve onlara kendi icada ve degerlerini de ekleyerek teoriyle yeni bir sistem olusturdu. Bu sistem düsünsel ve fiziksel çalismak içindi .KANO yarisma sporlari için en iyi olan sporu olusturdu ve ona KODOKAN JUDO dedi.
JUI-JUTSU teriminden kaçinmamin iki nedeni vardi .Bunlardan bir tanesi JUI-JUTSU okullarinda siddete hosgörü vardi, atma kol ve bacak çevirmelerinde tehlikeli teknikler vardi. Bu görünen nedenlerden dolayi bir çok kisi JUI-JUTSU’ nun zararli olduguna inaniyordu. Bir egzersiz esnasinda denetim yetersizdi. Hocalar ve egiticiler talebeleri zevkle firlatiyorlardi. JUI-JUTSU genç insanlarin kavgasi olarak görülüyordu, yani hakir görülüyordu.
Simdiki zamanda uluslararasi JUDO Federasyonu KANO’ nun oglunu KODOKAN’ in baskani olarak kabul etmistir. Geçmise baktigimiz zaman kalbimiz kuvvetli duygularla dolar, Birçok hikayeler ve sözler KANO’ nun gögüs gerdigi güçlükler ve JUDO’ yu kurarken karsilastigi zorluklar karsisindaki güçlükler karsisindaki güçlü ve yapici kisiliginden bahseder. Bütün güçlüklerin üstesinden gelen KANO küçük bedenine ve gençligine ragmen Hizla ilerledi ve gelisme kaydetti. Bir kaç yil genis halk kütlesi tarafindan tanindi ve kabul edildi. Sonunda KANO bu alanda tam bir lider olarak kabul edildi 1886. Bu zamanlarda memleketin sosyal durumu bir durgunluk içinde idi, eski JUI-JUTSU okullari bir gerileme içinde idi. TOKYO kentinin polis akademisi görevlerinden dolayi hareketli egilimlerle ilgilendi. JUI-JUTSU’ nun yeniden diriltilmesi için aktif faaliyetlerde bulundular. (Kendjutsu ) olarak Yeni KODOKAN halkin egiliminin merkezi idi , yani halkin gözünde popülerdi.
Herkes onun ilkelerini ,sloganlarini ve ideallerini taktir ediyorlardi. Fakat onun savas alanindaki kullanimina süphe ile bakildi. Hatta eski JUI-JUTSU egitmenleri tarafindan horlandi, kötülendi ve küçümsendi. Bunlardan bir tanesi Hikosuke TATSUKA idi ve onun çok izleyenleri vardi. Dogal olarak TATSUKA okulu ile KODOKAN arasinda bir rekabet basladi. 1886 yilinda Metropoliten polis sefinin kontrolü altinda bir turnuva düzenlendi.
Bu kesin bir savas idi, yenilgi KODOKAN için ölüm olacakti. Fakat bu turnuva için her okul en seçkin 15 adamini gönderdi. KODOKAN iki maç hariç bütün maçlari kazandi. Bu muhtesem zafer KODOKAN JUDO olarak JUI-JUTSU okullarinin üstünde bir yere geldi ve üstünlügünü kurdu. Sadece prensip olarak degil ayni zamanda teknik olarak ta üstünlügünü kabul ettirdi.
KODOKAN JUDO’ nun teknik formülleri 1887’lerde tamamlandi. Tablo 1922’lerde mükemmel bir hale getirildi. Bu yilda KODOKAN kültür toplumu ve egitim cemiyeti kuruldu ve sosyal hareketler basladi.
PuanlamaIppon - Tam Puan ( 10 Puan )- Maçın Sonu. Rakibi tam sırt üstü düşüren iyi bir atışla veya rakibi yerde sırt üstü 25 saniye tutarak veya maçın herhangi bir anında rakibin pes etmesiyle (özellikle kırış veya boğuş durumunda) veya iki waza-ari puanı alarak kazanılabilir.
Waza-ari - Yedi ( 7 ) Puan. Rakibi tam sırt üstü düşürmeyen (veya düşüşü etkili olmayan) bir atışla veya rakibi yerde sırt üstü 20-24 saniye tutarak kazanılabilir.
Yuko - Yarım ( 5 ) Puan. Rakibi tam sırt üstü düşürmeyen (veya yan düşüren) bir atışla veya rakibi yerde sırt üstü 15-19 saniye tutarak kazanılabilir. Sonsuz Alınan Yukolar Waza-ari olarak toplanmaz.
Koka - Üç ( 3 ) Puan. Rakibi kalçasının veya Omuzunun üstüne düşüren bir atişla veya rakibi yerde sırt üstü 10-14 saniye tutarak kazanılabilir. Sonsuz Kokalar Yuko olarak toplanmaz.
Bir Yuko herhangi bir sayıda Kokadan daha üstündür.
Bir Waza-ari herhangi bir sayıda Yukodan daha üstündür.
Sadece 2 Waza-ari puanları toplanarak İppon kazanılabilir.
Ceza Puanları
Shido 1. Ceza = Koka Puanına Eşit
Shido 2. Ceza = Yuko Puanına Eşit
Shido 3. Ceza = Waza Ari Puanına Eşit
Hansoku Make = Diskalifiye ( 4. Ceza )
Yukarıda Belirtilen Cezaların Karsılıgı Aynı Zamanda Puandır
Cezayı Alan Sporcu Aldıgı Her Bir Ceza Karsılıgı Rakibine
Puan Kazandırır
 |
|
|
|
 |
